ARTICLE

YMA NO-A ZU IN
- H. Laldanmawia

       Thlan laihnaa kal, thlan lai tawiawmtu, thlan lai ve tura phut chi ni chiah lo, thlan laihna piah deuha lo ti tite chuan 'in' tur an nei a. Inna tur no an nei lo thung a. No awm chhun chu YMA no chiah a ni. YMA no hman leh hman lohah an rilru a inkhap mek laiin an zinga pakhat chuan 'YMA No-a zu in chu ka thei ngang lo' a rawn tih takah chuan ro dang an nei ta a. YMA No chu lo hmang ta pawh ni se tu-khaw-kha mahin an hre lo mai thei a, an sawi zui teh vak lo mai thei bawk. No chu a chhiat phah hek lovang. Mahse, No chu YMA No a ni tlat. YMA chet velnaa ruih theih an rawn paipawn hi a fuh viau lo naa fakawmna riau an nei a. YMA chu pawl thianghlim leh zahawm tak a ni tih an hria a. An pawi sa a ni. He mite hi chu an nihna angin an lang ngam a, YMA chu inphen nan hmang lovin an zah a. YMA bungraw hmanga tih loh tur tih chu thiang lovah an ngai a ni. YMA hi eng angin nge kan hmuh a, eng atan nge hman kan tum a, engtiangin nge kan lo hman tawh thin? tih hi suangtuahnaah an piantir a ni.
         YMA phenah hian enge kan tih a, YMA hi bikruk nan kan hmang em ? YMA zu man sa lo paipawn tawh thin kan awm em ? YMA-a nihna chelh chapopui te, hamṭhat nana hmang te, intih-vei nana hmang te,  hruaitu ni chunga ruih ruk hmangte kan lo ni em ?
        YMA hi thil pek hmanga tih lawm te, rual pawl nan leh khawtlanga tlak tlum tum nante kan lo hmang em?
      YMA hi politics khelh tumte intihlar tumna angah te, politician-te leh a remchanna apianga thil dil thin pawl angah te, donation leh sponsorship hmanga intung nung ve mai angah te, thliar bik neia rorel thin pawl anga ngaih theih turtein a nihphung hi a hloh em ? Tuai thar nawn sek ngai member nei ṭeuh angah te, zu tel lova intuaitharna hun hmang thei lo Association anga hmuh theih tur tein kumtawp kan khar fo em?
        YMA-a kan tel dan rilru, kan tel chhan leh YMA member kan nihna leh kan chanvo chelh dan rilru azirin he pawl ropui leh hlu tak hi mi ngaihin a danglam thei. Sakhuana meuh pawh tunlai miltir kan tum tâkna ṭhalaite khawvel kan tihah hian, YMA member-te hian YMA rilru dik tak kan nei tak meuh em tih hi ngaihtuah a ngai hle. YMA member chuan kristian nun dan tha a ngaisang ringawt tur a ni lova, a nunpui tur a ni.
          Zu ruih vanga buaina siam, YMA hminga zu nam ve tho chunga zilhtu ka hre tawh a. Kohhran ṭhalaia tel chunga zu in thiang lova ngai a, YMA huang chhunga zu in pawisa lo ka hre bawk a. YMA-in kan tanpui chal delh taka ṭawng khumtu ka hmu tawh bawk. Hetianga YMA hmang dik lotute vang hian YMA chu a ṭha ta lo tihna a ni lo. YMA chu YMA a la ni reng a. A thil tum leh duh dan pawh a la pangngai reng. Mahse, YMA hmang sualtute vangin mi thenkhat hian YMA-a tel chu sakhaw mi lo riaua hriatna an nei a. Kristian thinlungah YMA chu a khawvel deuh roh ta tlat a. YMA leh KOHHRAN inkar hi a zau hret hret niin a lang.
       YMA chuan thil tha tiin tlawmngaihna lantir thin mah ila, ruihhlo doin a zuartu chu ensan hial pawh ni ila YMA No-a thingpui leh zu kan in pawlh phawt chuan kan thingpui sem rim hi zu rim zawk hian a luahlan zel tho ang. Chuvangin YMA-a kan in-baptis dan rilru hi bihchian a ngai e.
_________________________________________________
CHHIATNI FUND


-B chhuana

YMA-in Khawtlang mipui te chhiat tawh-a inang tlang tur leh rethei/hausa thliar hrang lova rualkhai taka kan kal tlan theihna tura a khawn thin hi khawtlang huapa thil tihah chuan a pawimawhber te zinga mi a ni awm e, Kumin kumthar chhovah pawh hian Branch hrang hrang ten an han khawn chho leh dawn a. Heng sum te hi kan chhungkua theuhvah kan hmang lo anih chuan thil lawmawm lam niin thihna rapthlak takin kan chhungkua a kal hlen tihna a ni . Chuvangin chhungtin ten heng hi hrethiamin kan ngaih pawimawh deuh deuh hi a tul hle a ni.
Chhiatni fund hi YMA sum a ni lova, Treasurer/Fin.Secy ten khawih lovin, a hranpa thlapin a vawngtu bik inruata kalpui thin a ni tih mipui te hian hre thar ila. Branch chhunga chhiat tawk an tlem kum a a chuangbang a thahnem deuh anih chuan chhiatni kaihhnawih thil hrang hrang heng; thutthleng, bungbel, kuang tur thingzai adt. lei nan an hmang leh thin a. Tichuan kum tharah a tharin an khawn leh thin a ni. Heng bungraw lei te hi mipui ten chhiatni mai ni lo, thatni-ah pawh a thlawnin YMA bungraw in atangin kan lo hawh chhuah theih phah ta thin a ni.
YMA kalphung sel a, YMA mamawh lo ni awm taka iak iak thin te pawh hian an chhiat that vawrtawpah chuan YMA hi an mamawh leh nge nge thin tih i hre thar bawk ang u.
Tin, heng chhiatni fund khawn hian harsa rethei zual te chu YMA hian a awl fo thin tih hriain, chhiat tawk an tam lehzual kum a kum laklawha khawn nawn a tul pawhin, tha taka pek mai hi a Mizo hle a ni. Tin, Sum ren leh uikawm avanga a hun laia pe duh lo leh ngaihsak lo ten chiat an tawh chiah a, chawpchilh taka pek an tum hian YMA pawh hian beng a chhu ngawng ve fo tih hria ila, cheng 200 emaw 300 kan pek mai khan chhiat tawh a, kuang cheng sang chuang leh thingpui bawlhlo cheng tam fe man kan pe lawk tihna a ni a, Investment / insurance hlawk tak chikhat a ni tih kan hriat a tha hle awm e.
_________________________________________________

2018   YMA  KUMPUAN
RAM  LEH  HNAM  HUMHALH
-Vanlalruata
 President, Central YMA

YMA kumpuan Ram leh Hnam Humhalh hi kum 1998 atangin kan lo hmang tan tawh a. A hlawhtlin leh zual nan a hnuaia mi ang hian hmalak chhunzawm nise.

1. Zu leh Ruihhlo Do chungchang:

Zu leh ruihhlo  avanga nunna chan tam tawh zia sawi rik fo hi a ninawmin  kan hlawhchham zia a lang a, tunhnaiah mitthi an tam chhoh viau laiin piang erawh an tam em em kan hre bawk si lova, chuvangin sawi lan fo pawh a zahthlak zawkin  a hriat. Ruihhlo hi kan do lo a ni lova,  a man pawh kan man hnem  na rawh e, mahse a rem zel chu sawi loh a pung tual tual a, kum naupang zawk thalai ruihhlo ti thar an pun belh zel zawk niin a lang, a mangan thlak tak zet a ni. Kumin chu tih tak zetin Ruihhlo do beihpui i thlak ang u. Kan ti rem vek thei lo a nih pawhin 80% tal hi chu kan ti rem tur a ni. Tin, Zu pawh a theih chin chinah na takin kan dovin, a that loh zia uar takin kan zirtir tur a ni ang.  MLPC dan kan hman mek zirchiangtu tur Sorkarin a dinte  zirchianna hriat a nghah hlelhawm hle mai bawk. Zu leh ruihhlo do hi Central YMA/SRS leh Thuneitute kutah chauh kan dah chuan kan tu leh faten min la rawn dem lutuk palh ang e.

2. Ramdang leh Hnamdangte in luahtir loh tura chak
taka hmalak chungchang:

Kan ram khawpui ber Aizawl Sipai Lammual ah  Sakhaw pakhat be pungkhawm tam thin zia leh an zavaia hian man chawiin Hotel ah chuan an thlen a rinawm si lova. Vai ho phei chuan kawng hrang hrangin Mizote hi an thunhnuaiah min dah a, an hlawh thlengin an in chhiar dan danin  pe lo thei lo dinhmunah min dah ta anih ber hi maw.  Kan Mizopui ngei chauh in luah tir tura tun aia tan kan lak uar deuh a tul hle mai a. In luah tur ber an hmuh loh chuan ramdang leh hnamdang mite hi kan ram ah an awm rei thei hauh loving le.

3. Sumdawnna chungchang :

Kan ramah hian hnamdang non-tribal ten sumdawnna dan  kan nei loh chu sawi loh a lo lut tur ringawt pawhin ILP nung neih  a ngai chungin kan ramah hian ramdang leh hnamdang sumdawng an tam ve ta hle mai a, Sumdawnna in a ram leilung fate a chimral nasatna ram in min hual deuh vek a tan lak a tul khawp mai. Tunah phei chuan GST khawvelah kan lut tawh a, theihtawp kan chhuah a tul ta hle a ni.Kan mamawh huna thisen min petu, thlan min laihsaktu, kan dam loh huna min kan thintu, kan YMA leh khawtlang, Kohhrana thawhlawm thawh thintu ngei duhsakin  I chhawr hram hram ang u.

4. Mikhual Chamreite chungchang:

Tuikuk ten an thiam tawpin a theihna apiangah min hek reng a, Supreme Court a min hek avang ringawt pawh hian Rs. 9.30 lakh chu kan seng ta reng mai, Kum 20 liam hnuah pawh chhuanlam hrang hrang siam a, kawhmawh bawl rengtute hian kan ram roreltu thlannaah hian ram pawn atangin vote an thlak tawh tur a ni lo, theih tawp chhuahin kan dang zel ang. YMA khawmpui lianin  lungrual taka a lo rel tawh angin dik lo taka din Chakma Autonomous District Council hi thiah a nih ngei theih nan hma kan la zel dawn bawk a ni.



5. Ram ngaw leh nungcha humhalh chungchang:

Mizoram hian ram ngaw tha a nei ta meuh lova, thenkhat sawi danin khawi report  bu ah emaw chauh ram ngaw kan la nei tha a nih hmel a.   Chutiang bawkin nungcha heng ramsa leh lui a nungcha kan suasam nasat dan hi in enfiah kan ngai, Aizawl mite bawk hi hmanraw nei tha kan nih avangin a tichhe nasa ber bertu kan ni tlat a,  luhlul chhuah a silai tha leh hmanraw dangte hmang a diriam taka  ram ngaw leh nungcha suasam chingte hi na takin I zilh thin ang u.

6. Mizo nun zemawi vawn nun zel chungchang:

Ram leh hnam humhalh kawngah kan hmaih hauh loh tur chu Mizo nun zemawi a bik takin tlawmngaihna vawn nun zel hi a ni.  Pathianin Mizo ah min siam a, Mizo tan lo chuan vawn nun zel theih pawh a ni lo. Duhamna, itsikna leh in rel te kan uar ta lutuk mah mah em aw a tih theih a, awlsam tak a thil tha neih leh midangte ngaih pawimawh lohna a sang tual tual bawk hi vei tham a tling ta. Sem sem dam dam ei bil thi thi ti thin, a thlum a al ei za Mizo te khan a va liam teuh tawh em! Hawh u, thenawmte nen a chawhmeh in suah tawn I uar thar leh ang u.

Kan Mizo hnam incheina te, hnam lam te leh kan Kût te hi kan chawisang zel tur a ni a, Mizo tawng humhalh a hman uar a tul hle bawk.  Kan Mizo nun zemawi tak tlawmngaihna kan tih fo zing a heng thlan laih, mitthi lumen, khawhar lenpui, riahpui thin hi midang kutah dah lovin YMA hruaitu kan nih angin hma hruaitu kan ni thin tur a ni. Hawihawmna, aia upa zah leh thisen pek te hi inzirtir uar zel ni bawk se.

A tawp ber ah chuan YMA hruaitu kan nih chuan kan huaisen angai a. YMA hruaitu hna chelh duh tho si hmalakna khirh deuh a awm a chhuanlam siam a  tlanchhe reng bik nih hi a zahthlak khawp mai. Tute emaw dap dawna chhuanlam siam fo bik hruaitu (Safe place leh safe time hre em em hruaitu) hi kan mamawh ber an ni lem lovin ka hria. Edmund Burke chuan “Sual punlun chhan chu mithaten engmah an tih duh loh vang a ni (The only necessery things for the triumps of Evils is a good man to do nothing)” a ti tawp mai. Chuvangin YMA leh Mizo mipuiten kan mamawh ber chu hruaitu huaisen a ni, chhuanlam siam duah lova sual leh ruihhlo do a, mipui mamawh hrang hrang heng Gas lo thleng a piang buk chat chat ngam a, ration buhfai leh thil dangte buk  leh teh dik tak mipuiin an dawn ngei theih nan hma la ngam hruaitu huaisen hi a ni kan nghahhlelh em em chu ni.

Midangin kan ram hi min siam that sak dawn lova, YMA chak lohna veng/khua  a nuam ngai lo an tih thin angin  Mizoram neitu YMA ten theihtawp i chhuah zel  ang u.

YMA VUL ZEL RAWH SE

_________________________________________________

YMA CHU E'NGE?

-Olias Kim Sailo, 777

       Kum 1934 kha chuan Khristiannain Zoram a la ta tih theih tawhin a lang a, sikul kai țhalai an pun deuh deuh tak avang leh thiamna kawnga hma kan sawn zel avangin Zawlbuka riak an awm lo tial tial a, Mizo țhalai kai hruaitu leh nunchan zirna sikul thawlta chu Bawrhsap meuh pawhin ui sateh mah sela loh theih lova kalsan a țul ta hial a, chutih laitak chuan Zawlbuk thlaka Mizote nun khalh
ngil tur leh infiamna lama țhalai chawk thotu tur ngaihtuahin June 3
1935 khan Pi Zaii (Miss Kattie Hughes) inah Young Lushai Association(YLA) din rawt a ni ta a, June 15-ah tlangzarh niin kum 1947 ah “Young Mizo Association” tia a hming thlak a lo ni ta a ni.

       Aizawl lamah YLA din a nihthu leh an din chhan chuanZoram a deng chhuak thuai a, din ve tura sawm emaw hrilh ngailovin Aizawl vengtin deuh thaw bakah thingtlang hmun hrang hrangah chuan YLA din a lo ni zui ve ta thuai a ni.

YLA din a niha hruaitu hmasa te:
President:Pu Niara (Rev L. Evans)
Vice President: Pi Zaii (Miss Kattie
Hughes)
Secretaries: Pu Pasena leh
Pu Vankhuma
Treasurer: Zorema pa (Rev David Edward)
Committee Member te:
Pastor Chhuahkhama
Pu R.Buchhawna
Pu L.Kailuia
Pu Sainghinga
Pu Thanga
Pu Hrawva
Pu Zalawra

       Kum 1940 chuan khaikhawmtu mamawh tak YLA chu a bulțanna turin Aizawl veng tin ațanga YLA aiawh mi pathum (3) thlan chhuah kal khawmna ‘Committee Pui’-ah Central YLA an din ta a, hetiang hian hruaitu thlan chhuah an ni leh ta a ni:-

President: Pastor Chhuahkhama
Vice resident: Pu R.Buchhawna
Treasurer: Pu Sainghinga
Secretaries: Pu Vankhuma leh Pu Muka

       Central YLA a lo din takah chuan MIzorama organisation lian leh a awmchhun ta chu Mizorama political party hmasa ber ni tura India sawrkarin kum 1945-a YLA a rawnna chu Central YLA committee chuan an lo hnawl nghe nghe a ni. Kum 1947 a lo her chuan YLA hming chu lam nuam leh dik zawka hriain Young Mizo Association (YMA) tia thlak a ni zui ta bawk. May 14, 1977 khan Indian Societies Registration Act (XXI of 1860) hnuaiah ziah luh a ni a, YMA chu Central committee-in Central YMA tiin a kaihruai zui ta zel a, Aizawl ah Headquarters awmin a hnuaiah hian Sub Headquarter, Group leh Branch te an awm a ni.

       YMA chuan thil tum pawimawh tak tak pathum (3) a
nei a, chungte chu hengte hi an ni:-
1) Hun awl hman țha.
2) Zofate hmasawnna ngaihtuah.
3) Kristian nun dan tha ngaihsan.

       YMA chuan rawng chi thum-a sen, a var leh a dum intia vek,a khamphei zawnga țial chhinchhiahna a nei a, heng rawng chi thumte hian entir an nei țheuh a ni.

-A chung berah rawng sen a awm a, chu chuan YMA larzia a entir a, YMA chu khawtlang tan nasa taka hna thawktu, a hnathawh țhat avanga pawl lar leh mite hriat hlawh tak a ni tih a entir. 

-A laiah rawng var awmin thianghlimna entirtu a ni a, YMA chu tlawmngai pawl niin mirethei leh hausa thlei bik nei lova mipui kaihruaitu a ni tih a entir.

-Tin,ahnuai bera rawng dum chuan retheihna, beidawnna, bawrhsawmna leh vanduainate a entirin, riangvai leh chhumchhiate puitu a nih zia a lantir thung a ni.

No comments:

Post a Comment